بررسی رابطه فرهنگ سازمانی با فرسودگی شغلی پرسنل ستاد مرکزی بهزیستی استان تهران در سال 1389

چکیده پژوهش حاضر با هدف تعیین ارتباط فرهنگ سازمانی و فرسودگی شغلی پرسنل ستاد مرکزی بهزیستی استان تهران در سال 1389 انجام شده است. مواد و روش ها: این پژوهش از نوع توصیفی?تحلیلی(همبستگی) بوده و به شیوه ی مقطعی انجام پذیرفته است. جامعه ی آماری شامل کلیه ی پرسنل ستاد مرکزی بهزیستی استان تهران(340 نفر) و حجم نمونه محاسبه شده برابر با 189 نفر و روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. در این مطالعه برای گردآوری داده ها علاوه بر پرسشنامه اطّلاعات دموگرافیک از پرسشنامه فرهنگ سازمانی هوفستد و پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاخ استفاده شده است که روایی آن ها با استفاده از روش لاوشه و پایایی شان با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. رضایت کلیه-ی افراد جهت شرکت در پژوهش اخذ شد و به آنان نیز اطمینان داده شد که اطّلاعات آن ها به صورت محرمانه حفظ خواهد شد. از آمار توصیفی و آزمون های آماری کولموگروف?اسمیرنوف، تی مستقل، یو من ویتنی، آنالیز واریانس یک طرفه و کروسکال والیس به منظور تحلیل داده های به دست آمده و آزمون فرضیّات استفاده شد. یافته ها: از افراد مورد پژوهش1/38 درصد مرد، 6/37 درصد فاقد همسر و باقی دارای همسر بودند. میانگین سنّ نمونه ی مورد پژوهش 66/37(77/6sd=) و میانگین سابقه ی کار آن ها 93/12(93/6sd=) بود. 27 درصد دارای دیپلم، 2/13 درصد فوق دیپلم، 5/45 درصد لیسانس و 3/14 درصد فوق لیسانس بودند. ویژگی های زیر در فرهنگ سازمانی جامعه ی مورد پژوهش یافت شد: تعادل فرهنگی با میل به مردگرایی، وجود فرهنگ جمع گرایی، اجتناب نسبتاً بالا از عدم اطمینان و توزیع ناعادلانه ی قدرت. فرسودگی شغلی در دو زیرمقیاس تحلیل عاطفی و مسخ شخصیّت پایین ولی در زیرمقیاس بی کفایتی شخصی در دو بُعد تکرار و شدّت، در سطح متوسّط بود. زیرمقیاس شدّت بی کفایتی شخصی با زیرمقیاس فردگرایی/ جمع گرایی(03/0p=) و اجتناب از عدم اطمینان ، رابطه ی مثبت و معناداری داشت (02/0p=). آزمون تی نشان داد که بین میانگین مردگرایی/زن گرایی در دو گروه مردان و زنان اختلاف معنادار است (001/0>p)، همچنین بین میانگین تکرار بی کفایتی شخصی در دو گروه فاقد و دارای همسر اختلاف معنادار بود(03/0p=). نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و کروسکال والیس نیز نشان داد که فاصله ی قدرت با سطح تحصیلات(001/0>p)، نوع شغل با اجتناب از عدم اطمینان(02/0p=) و فاصله ی قدرت(02/0p=)، معاونت محلّ خدمت با مردگرایی/ زن گرایی(01/0p=) و تکرار مسخ شخصیّت(01/0p=) رابطه دارد. نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی(فردگرایی/ جمع گرایی و اجتناب از عدم اطمینان) با فرسودگی شغلی(شدّت بی-کفایتی شخصی) رابطه ی مثبت و معناداری دارد، بدین معنا که با افزایش جمع گرایی و اجتناب از عدم اطمینان، شدّت بی کفایتی شخصی نیز افزایش می یابد.